Upadłość konsumencka to postępowanie dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej, które stały się niewypłacalne. Celem postępowania jest umożliwienie umorzenia zobowiązań upadłego, które nie zostaną zaspokojone w toku postępowania upadłościowego. Postępowanie w miarę możliwości winno również prowadzić do jak najwyższego zaspokojenia wierzycieli.

Postępowanie upadłościowe wobec osób nieprowadzących działalności gospodarczej, co do zasady, przebiega w trzech etapach:
1) postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości;
2) właściwe postępowanie upadłościowe;
3) realizacja planu spłaty i oddłużenie.

Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości inicjowane jest wnioskiem dłużnika. Wniosek podlega opłacie w kwocie 30 zł. Na tym etapie Sąd bada czy zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości dłużnika: czy dłużnik jest niewypłacalny oraz czy nie zachodzą przesłanki, które uniemożliwiają ogłoszenie upadłości. Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Dalsze przesłanki oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości ustawodawca wskazał w art. 4914 ustawy prawo upadłościowe. Uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości Sąd wydaje postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości. W postanowieniu o ogłoszeniu upadłości Sąd wskazuje sędziego komisarza oraz syndyka.
Właściwe postępowanie upadłościowe polega na ustaleniu wierzycieli oraz majątku upadłego, likwidacji majątku upadłego i zaspokojeniu wierzycieli oraz ustalenia planu spłaty. W toku postępowania syndyk sporządza listę wierzytelności, spis inwentarza oraz spienięża majątek upadłego. Po przeprowadzeniu powyższych czynności Sąd ustala plan spłaty wierzycieli, a jeżeli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, iż nie byłby on w stanie dokonać jakichkolwiek spłat, umarza zobowiązania bez ustalania planu spłat.
Po wykonaniu przez upadłego obowiązków wynikających z planu spłaty wierzycieli Sąd wyda postanowienie o wykonaniu planu spłaty wierzycieli oraz umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed ogłoszeniem upadłości.

Postępowanie upadłościowe może doprowadzić do oddłużenia upadłego przy spłacie jedynie części długów w ratach, a już na początkowym etapie postępowania (postanowienie o ogłoszeniu upadłości) następuje zawieszenie postępowań egzekucyjnych. To najważniejsze korzyści upadłości konsumenckiej. Powyższe korzyści związane są z konieczności zbycia przez syndyka majątku upadłego.
Przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy zważyć korzyści i koszty w konkretnej sprawie. Sąd podejmując decyzję o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej lub oddaleniu wniosku w dużej mierze opiera się na informacjach zawartych we wniosku, potwierdzonych w załącznikach do wniosku. Dlatego ważne jest prawidłowe i rzetelne przygotowanie samego wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Kamil Trybuchowicz

adwokat, doradca restrukturyzacyjny

Kraków